ENERGIK is een neutrale organisatie met als doel de industrie te ondersteunen in de transitie van conventionele naar duurzame energie.
Er is steeds meer druk van zowel de overheid als de publieke opinie om de CO2 uitstoot nog verder te reduceren en de klimaatdoelstellingen te behalen. Dit kan alleen door nog meer in te zetten op energiebesparing en de overschakeling van klassieke naar duurzame energiebronnen. ENERGIK is in zijn activiteiten mee geëvolueerd van een rationeel energiegebruik naar een CO2 neutraal energielandschap.

Het overgrote deel van de huidige warmtevraag, zowel in huishoudens als in de industrie, wordt nu voorzien door gebruik van fossiele brandstoffen. De belangrijkste uitdaging voor de ondernemingen richting 2050 is de uitfasering van het gebruik van deze brandstoffen voor hun warmtevraag. Dat bleek ook uit de hevige einddiscussies op de klimaattop van de Verenigde Naties eind vorig jaar in Dubai, over de al dan niet "volledige" uitfasering ervan.

Met dit memorandum wil Energik de huidige en toekomstige beleidsmakers informeren en inspireren. De doelstellingen vanuit Europa zijn duidelijk, de weg ernaartoe zetten we samen uit.

Conclusie: 
Een toekomstgericht beleid.

Energik benadrukt twee cruciale punten voor een toekomstgericht beleid: volledige elektrificatie op korte termijn om op lange termijn tot volledige uitfasering van fossiele brandstoffen te komen, en het versterken van technische opleidingen voor de energietransitie. Een 'beleid van keuzes' is essentieel, waarbij de toekomst voorop staat voor de economie. Het is te laat om nog te treuzelen.

Hoewel realisme geboden is, moeten we nu een versnelling inzetten om in 2050 alle doelstellingen te halen. Een CO2-neutrale maatschappij die uitsluitend afhankelijk is van duurzame energiebronnen moet de norm zijn tegen 2050. Het is niet te laat om de koers te wijzigen, maar het is wel hoog tijd om te handelen.

Een onderscheid tussen korte (tegen 2030) en lange termijn (tegen 2050) doelen is essentieel om een realistisch en haalbaar beleid te ontwikkelen. Op korte termijn is volledige elektrificatie van warmte < 150°C de meest praktische oplossing om de klimaatdoelen in 2030 te behalen. De technologie is reeds beschikbaar of zal de komende drie jaar beschikbaar zijn. Om de doelen te halen, is een versnelling van de implementatie van deze technieken  noodzakelijk. Er is NU actie nodig, morgen is te laat.

Korte termijn

Hoewel waterstof en CCU/S-technologie mogelijke alternatieven zijn, vereisen ze structurele aanpassingen die op korte termijn niet realiseerbaar zijn. Voor
warmte < 200°C zullen deze technologieën deel van de oplossing vormen. Waterstof dient prioritair ingezet te worden als grondstof in chemische processen pas daarna kan dit kostbaar element gebruikt worden als energiebron voor thermische processen. De CCU/S-technologie (carbon capture and utilisation/storage) zal slechts een beperkte bijdrage leveren indien de infrastructuur niet beschikbaar blijkt.

Een stimulerend beleid:

De overheid speelt een cruciale rol in het succes van deze ambitieuze transitie.
Financiële steun en duidelijke regelgeving met een sterke visie zijn noodzakelijk. De Vlaamse overheid moet leiderschap tonen om de ambitieuze doelstellingen van 2030 te bereiken. Een krachtig beleid met de boodschap "we moeten de doelen halen, er is geen andere optie" moet worden ingevoerd en gecommuniceerd.

Concrete maatregelen:

Hieronder worden enkele concrete ideeën opgesomd die dit beleid kunnen versterken:

1. Taks-Shift: Een onmiddellijke verschuiving van belastingen van elektriciteit naar fossiele brandstoffen is noodzakelijk om ook de keuze voor elektrische alternatieven, zoals een warmtepomp, rendabel te maken.
2. Kapitaalmobilisatie: Grote investeringen zijn nodig om de samenleving te transformeren naar duurzaamheid. De overheid moet een investeringsbeleid voeren en privé-investeerders betrekken.
3. Energiebesparingen: Hoewel er de afgelopen jaren al verschillende beleidsmiddelen werden ingezet op het vlak van energie-efficiëntie, is er nog steeds ruimte om energiebesparingen te realiseren. Energie-efficiëntie is de basis van de Trias Energetica, iedere kWh die we niet verbruiken moeten we finaal niet opwekken of vergroenen.
4. Deuren open voor elektrificatie: Alle regels en wetten die de volledige elektrificatie vertragen of belemmeren, moeten worden vermeden.
5. Duurzame elektriciteitsproductie: Naast veranderingen in energiegebruik en energie-efficiëntie moet de productie van elektriciteit worden verduurzaamd. Zowel op industriële als op residentiële schaal kan elektriciteit opgewekt worden o.b.v. zonneenergie (zonnepanelen, concentrated solar power).
6. Efficiënt gebruik van residuele warmte: Warmtenetten op zowel industriële als residentiële schaal kunnen efficiënt gebruik maken van beschikbare restwarmte op lage temperatuur.
7. Maatschappelijk draagvlak en sociale rechtvaardigheid: Informatievoorziening en het aanpakken van belangen zijn cruciaal. Daarnaast moet sociale rechtvaardigheid worden gewaarborgd, bijvoorbeeld via een fonds.
8. Technische opleidingen: Bij een grootschalige verandering op technologisch vlak, is er nood aan veel technisch hoogopgeleide mensen die de nieuwe installaties begrijpen en kunnen installeren bij de gebruikers. Hiervoor moet vanuit de overheid geïnvesteerd worden in opleidingen, alsook in de maatschappelijke opwaardering van technische beroepen. Zowel opleiding van jonge mensen, als de omscholing van technische profielen
   die reeds op de arbeidsmarkt zijn, zijn noodzakelijk. Hoogopgeleide technische profielen zijn ook noodzakelijk om industriële sectoren in Vlaanderen te houden.
9. Onderzoek en innovatie: Voldoende middelen moeten beschikbaar zijn voor onderzoek en innovatie om technologische vooruitgang te stimuleren.

FOLDER Memorandum ENERGIK:   

BACHELER: JUNIOR EMY 2023

Energik wil, in samenwerking met Howest Hogeschool en AP Hogeschool, de aandacht vestigen op de toekomstige professionals binnen de domeinen milieu en energie. De bachelors zullen weldra in het werkveld op zoek gaan naar duurzame oplossingen voor energie-problemen die zij voorgeschoteld zullen krijgen.

Wie is Xander Eeckhout:
Als pas afgestudeerde bachelor in het Energiemanagement aan Howest in Kortrijk, vervult Xander Eeckhout sinds september 2023 de rol van Projectleider Duurzaamheid bij Willy Naessens Group. Zijn verantwoordelijkheid omvat het initiëren en begeleiden van duurzaamheidsprojecten binnen de organisatie. Zijn keuze voor deze richting en functie komt voort uit zijn sterke overtuiging van het belang van duurzaamheid.
Naast het professionele is Xander leider bij KSA Izegem en houdt hij van reizen.

Voorstelling werk:
Xander voerde onderzoek uit naar het potentieel van energiereductie via thermische energierecuperatie ter ondersteuning van de transitie naar CO₂-neutraliteit ten behoeve van de Vandemoortele-site in Izegem.
In zijn bachelorproef wordt in detail een praktische aanpak toegelicht en berekent hij de potentiële energiebesparing bij implementatie op de Izegem-site.
Na grondig onderzoek van alle processen en energiestromen op de site, bepaalde hij het thermisch vermogen aan de hand van temperatuur- en debietmetingen.
Door het uitwerken van visualisaties via Python-rasterdiagrammen en pinch analyse-SW schept hij hierbij inzicht in stroomtemperaturen en vermogensverdeling.
Het  verbinden van verschillende stromen met warmtewisselaars en warmtepompen blijkt haalbaar, aldus Xander, resulterend in een energiebesparing van 80%.
Door gebruik te maken van het koelmiddel NH₃ wordt er eveneens een grote hoeveelheid stikstof in gebonden toestand vastgehouden, wat maatschappelijk ook een actuele meerwaarde betekent.
Deze bevindingen beantwoordden de vraag van bachelorproef, met een succesvolle impact op het toekomstige energieverbruik, en bijgevolg een beter economisch rendement van de site en een algemeen verhoogde duurzaamheid op het niveau van CO₂-reductie en N₂-beheer voor ons allen.

Beoordeling:
Xander Eeckhout brengt een sterke presentatie met een economische en financiële analyse, die direct toepasbaar is. Hij heeft heel inspanning moeten doen om het proces te observeren, te leren, te analyseren en er voorstellen voor uit te werken. Vandemoortele-site in Izegem kent ook moeilijke processen.

ENERGY MANAGER OF THE YEAR 2023

Bedrijven, organisaties en hun energiemanagers worden in de spotlight gezet voor hun gerealiseerde projecten die bijgedragen hebben tot:

• een verhoogde energie-efficiëntie
• de realisatie van de klimaatdoelstellingen
• het energietransitietraject
• een inspiratiebron voor andere bedrijven.

Fod. Defensie - Jens Van Gyseghem.

Een belangrijk element dat garandeert dat Defensie een relevante veiligheidsactor blijft in een volatiele omgeving, is de mate waarin de organisatie in staat is om zich continu aan te passen aan deze veiligheidsomgeving. Daarbij hoort ook het bepalen van een langetermijndoelstelling in het kader van energiebeleid.
Met de realisatie van de koppeling van de marinekazerne te Oostende aan het stadswarmtenet realiseert Defensie de eerste CO₂-neutrale kazerne. Deze omschakeling van een klassieke, energieverslindende en milieuvervuilende manier van verwarmen naar een efficiënt CO₂-neutraal warmtenet vereist heel wat studie- en rekenwerk. De investering is de tastbare realisering van de energietransitie die zich binnen Defensie ontvouwt.

Winnaar Dominique Hamerlinck (Alpro).

Wie is Dominique Hamerlinck:
Dominique Hamerlinck is burgerlijk ingenieur, afgestudeerd aan de Universiteit Gent. Hij heeft jarenlange ervaring opgedaan in een studiebureau waar hij verantwoordelijk was voor energie en utilities, met een focus op energie-auditing en engineering, voornamelijk voor de farmaceutische sector. Sinds 2008 werkt Dominique Hamerlinck bij Alpro als energiemanager. In deze rol is hij verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de visie en het implementeren van de roadmap op het gebied van energie.

Voorstelling werk:
Het Power2Heat-project van Alpro en Burgercoöperatie Beauvent op de productiesite in Wevelgem resulteert in aanzienlijke CO₂-besparingen. Met 8500 betrokken burgers die aandelen kochten, toont het project een gemeenschapsgerichte benadering van duurzaamheid. De veelzijdige energiecentrale produceert elektriciteit, stoom en warm water, waarbij 10% van de brandstof uit lokaal biogas wordt gewonnen. Innovatief gebruik van elektrische hybride stoomketels zorgt voor flexibele inzet bij overvloedige hernieuwbare energie, en de automatische aanpassing aan vraag en aanbod draagt bij aan een efficiënte energietransitie. Het project benadrukt het belang van slimme toepassingen van hernieuwbare energie voor duurzame voedselproductie.

Beoordeling:
Dominique Hamerlinck zijn dossier is zeer sterk op basis van:

• volledige energie scope: stoom, warm water, koeling, perslucht, climatisatie, CIP technologie, etc …
• conceptueel innovatief en uniek in industrie en Danone groep: flexibele energieproductie in functie van marktparameters
• state of the art geïnstalleerde technieken (oa. elektrische stoomopwekking) en eigen ontwikkeling van regeltechnische knowhow
• sterke financiële optimalisatie (intern> < extern kapitaal)

Rol van Beauvent

Beauvent is een Belgische burgercoöperatie die projecten rond hernieuwbare energie en energie-efficiëntie ontwikkelt. Bijna 9000 burgers investeerden de voorbije jaren 18 miljoen euro in de coöperatie waarmee zonneprojecten, windturbines, WKK-installaties en warmtenetten gerealiseerd worden.
Beauvent zet maatschappelijk rendement voorop en hecht daarom een groot belang aan informatiedeling en educatie. Tientallen jongeren komen jaarlijks de installaties van Beauvent bezoeken. Het is dan ook een logische keuze om ook op academisch vlak een maatschappelijke rol te spelen. Beauvent reikt daarom graag de prijs uit voor de ‘Young Energy Manager of the Year’ met een waarde van € 1000 (in de vorm van 4 Beauvent aandelen).